Türkiye’yi çevreleyen denizlerin sıcaklık, kirlilik ve oksijen durumunu belirlemek amacıyla 28 kıyı ilinde ve KKTC’de gerçekleştirilen “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesinde, öğrenciler, mezunlar ve vatandaşlar yer aldı. Proje kapsamında, denizlerdeki örnekler toplamak için özel cihazlar kullanıldı ve bu sayede gemiyle seyahat etmek yerine yakıt tasarrufu sağlandı. ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, projenin vatandaş bilimi kapsamında toplumun bilimsel süreçlere katılımını teşvik ettiğini ve üniversitenin bilimi toplumla buluşturan projelerde önemli rol üstlendiğini belirtti.
Proje kapsamında toplanan veriler, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü tarafından incelenerek deniz suyu kalitesine yönelik bilimsel çalışmalara katkıda bulunacak. Özel olarak geliştirilen Kaşif-1 cihazı ile deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen ve pH değerleri dakikalar içinde ölçüldü ve merkezi veri tabanında birleştirilerek analiz edildi. Proje kapsamında elde edilen verilere göre, denizlerdeki sıcaklık artışı ve kirlilik durumu detaylı bir şekilde incelendi.
Analiz raporuna göre, Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de kıyılarda kirlilik ve biyolojik üretkenlikle paralel olarak asidik pH değerleri tespit edildi. Günlük oksijen değerleri incelendiğinde, yüzey sularında beklendiği üzere normal seviyelerde olduğu gözlendi. Tuzluluk değerlerinde farklı denizlerin kendine özgü özelliklerinin belirlendiği raporda, coğrafi olarak tutarlılık tespit edildiği belirtildi.
Proje kapsamında elde edilen verilerin, ekosistem işleyişini anlamak ve iklim çalışmalarına katkı sağlamak amacıyla bilimsel bir makalede yayınlanacağı belirtildi. Proje koordinatörü Prof. Dr. Eren Kalay, gelecek aşamalarda projenin Avrupa Birliği desteğiyle dünya genelinde göllerden veri toplamayı hedeflediklerini söyledi. Sonuç olarak, “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesi, Türkiye’nin denizlerindeki çevresel durumu anlamada önemli bir adımı temsil ediyor.
