Dünyanın en büyük buz dağı olarak bilinen A23a, 1986 yılında Antarktika’daki Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’ndan koparak Weddell Denizi’nin batı kısmına doğru ilerlemeye başladı. 2020 yılında girdaba kapılan buz dağı, bu yılın başından beri girdap etrafında dönmeye devam ediyor. Uzmanlar, dönme hareketinin buz dağının erimesini hızlandırıp yavaşlatacağı konusunda fikir ayrılığına sahiptir.
A23a buz dağı, Güney Orkney Adaları’nın kuzeyinde saat yönünün tersine günde yaklaşık 15 derece dönerek sirkülasyonda hapsolmuştur. Bu durum buz dağının erimesine etki etse de tamamen önleyici olmayabilir. Buz dağı sıcak sulara gitmeyi engellediğinden erimesi daha yavaş olacaktır. Ancak bu durumun deniz tabanındaki yaşamı olumlu ve olumsuz etkileme potansiyeli bulunmaktadır.
Buz dağının deniz tabanını karıştırarak bölgedeki canlılara daha fazla besin ve karbon sağlayabileceği, ancak aynı zamanda zarar da verebileceği belirtilmektedir. Balıkçı, araştırma ve yolcu gemileri için tehlikeli olabileceği düşünülen buz dağının, uydu görüntüleri ile takip edilebilmesi güvenli rotalar belirlenmesine olanak sağlamaktadır.
Kaliforniya Üniversitesi Yer Sistemi Bilimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eric Rignot, buz dağının girdapta dönme sürecinde daha hızlı eriyeceği düşüncesindedir. Dönme hareketi, buzdağının erimesini hızlandırarak daha küçük parçalara ayrılmasına sebep olabilir. Ancak erime sürecinin nedeninin iklim değişikliği olmadığını, buzdağının daha sıcak ve tuzlu bir çevrede olmasından kaynaklandığını belirtmektedir.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Başkanı Prof. Dr. Burcu Özsoy ise A23a buz dağının girdaba kapılmasının, buz dağının bir süre daha girdabın gücü ve yönü doğrultusunda hareket edeceği anlamına geldiğini ifade etmektedir. Buz dağının girdap içinde bölünmesi sonucu uzunca bir süre mevcut pozisyonunu koruması beklenmektedir. Bu durum, buzdağının erimesinin ve parçalanmasının risklerini de beraberinde getirebilir.
