Bilim insanları, Hindistan’ın Ay görevi Chandrayaan-3 tarafından yapılan araştırmalar sonucunda Ay’ın güney kutbunun bir zamanlar erimiş kayalardan oluşan bir magma okyanusu ile kaplı olduğunu keşfetmiştir. Bu bulgu, Ay’ın 4,5 milyar yıl önceki oluşum sürecinde dev bir magma okyanusu ile kaplı olduğu teorisini doğrulamaktadır. Chandrayaan-3’ün gönderdiği veriler, bu teorinin Ay’ın güney kutbu için de geçerli olduğunu kesin olarak ortaya koymuştur.
Chandrayaan-3’ün, Ağustos 2023’te Ay’a iniş yapan aracı Vikram tarafından yapılan ölçümler, bilim insanlarına yeni bulgular sağlamıştır. Bu ölçümler sonucunda, Hindistan’ın Ay yüzeyine bıraktığı Pragyaan tekerlekli keşif aracı tarafından “Alfa Parçacığı X-ışını Spektrometresi” adı verilen bir araçla 23 ölçüm yapılmıştır. Bu ölçümler sonucunda “ferroan anortozit” olarak adlandırılan bir madde keşfedilmiştir. Bulgular, Ay’ın oluşum sürecindeki kuramları destekler nitelikte olduğunu göstermektedir.
Fiziksel Araştırma Laboratuvarı (PRL) çalışanı olan Prof. Dr. Santosh Vadawale, bulguların Ay’ın oluşumuna ilişkin teorileri desteklediğini belirtmiştir. Ölçümler sırasında sadece “ferroan anortozit” değil aynı zamanda magnezyum da tespit edilmiştir. Araştırmacılar, magnezyumun Ay’ın derinliklerinde bulunduğunu ve Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndan, Pragyaan gezgini tarafından keşfedilen alana 350 kilometre uzaklıkta olan bir bölgeden gelmiş olabileceğini düşünmektedir. Bu havza, yaklaşık 8 kilometre derinliğe ve 2 bin 500 kilometre çapına sahiptir.
Chandrayaan-3 görevi sayesinde elde edilen bu bulgular, Ay’ın güney kutbunun geçmişinde var olan magma okyanusuna dair yeni bir anlayış sunmaktadır. Bu bulgular, Ay’ın oluşum sürecine ilişkin teorilerin daha da güçlenmesine ve derinleşmesine olanak sağlayacaktır. Hindistan’ın Ay araştırmaları, uluslararası bilim camiasında önemli bir çalışma olarak kabul edilmektedir.
